Voor de vijfde achtereenvolgende keer hield de ADG dienstengroep medio mei haar jaarlijkse congres in theater Spant! in Bussum. In een afwisselend programma doorlichtten diverse sprekers uit de politiek, wetenschap en journalistiek het thema ‘Transparantie… Een nieuwe werkelijkheid’ en lieten de betekenis ervan zien voor hun vakgebied.

Traditiegetrouw nam Ron Steenkuijl, commercieel directeur Asito, als eerste het woord. In een persoonlijk getint relaas verwoordde hij transparantie als de nieuwe moraal van deze met social media doordrenkte tijd. Met enige zorg voor de toekomst zag hij mensen verworden tot verhandelbare data: “Ben je nog wel jezelf?”

Mark Dijksman, strategisch adviseur van ADG, haakte met zijn voordracht over BigData in op die transparantie op internet. Hij liet zien hoe de vrijwel talloze gegevens die het internet dagelijks genereert, zowel tot minder als tot meer werk kan leiden. Begrip van deze data kan zelfs criminaliteit doen afnemen, zoals een proef bij de politie van Los Angeles aantoonde.

Het waren echter vooral de politici die, aan de vooravond van de Europese verkiezingen, aan transparantie een heel andere invulling gaven. Meer helderheid over Europa bepleitten oudgediende europarlementariër Wim van de Camp (CDA) en nieuwkomers Paul Sneijder (PvdA) en Maarten Smit (VVD). Een noodzakelijk pleidooi gezien de verwachte lage opkomst van de kiezer, ook al gaf een snelle enquête in de zaal een heel ander beeld.

Zeer helder was het relaas van Paul Jansen, politiek commentator van dagblad De Telegraaf, waaruit bleek dat het met de doorzichtigheid van de politiek juist slecht gesteld is. De Tweede Kamer is niet in staat het kabinet naar behoren te controleren en de macht van de pers is tanende. Kwalijke ontwikkeling is de toename van lobbyisten, zodat steeds meer gekleurde informatie naar buiten komt.

Hoogleraar corporate governance Jaap van Manen bekritiseerde met zijn begrip ‘kunstmatige complexiteit’ de gang van zaken in de financiële wereld. Hij lichtte toe hoe verzekeraars en andere financiële instellingen weliswaar transparant werken, maar dat laten ontaarden in nodeloze ingewikkeldheid: “Transparantie is hier een schijnvertoning.”

Middelpunt van het gevarieerde en informatieve congres vormde Jeroen Pauw. De bekende talkshowhost en journalist leidde de gesprekken op adequate maar ook prikkelende manier, tot vermaak van de vrijwel volledig gevulde zaal.